Candi Gayatri Bahasa Jawa

UKORO PAMBUKA

Kanthi ngucap syukur ing ngarsaning Gusti Allah SWT, penyusun saged ngrampungake tugas punika , kanthi mboten halangan satunggalipun.

Matur suwun sanget dhumateng Bapak/Ibu Pembibing ingkang sampun membimbing penyusun damel makalah punika.

Makalah punika kangge nderek pelajaran Bahasa Jawa wonten ing SMK VETERAN 1 Tulungagung ingkang benjeng. Mugi makalah punika wonten paedahipun dhumateng kalaksana ingkang sae.

Makalah punika taksih kirang sempurna amargi wedal inkang kasesa kalian kirang pangertosipun penyusun. Pramila penyusun nyuwun pangapunten lan nampi kritik lan saran saking pemaos, wasono matur nuwun.

BAB I

PENDAHULUAN

A.     Dhasar Sing Dadi Panyebab

Ing kratoning Hindu-Buddha ing Nusantara ana akeh Hindu lan Buddha patterned. Siji Kratoning Majapahit. Majapahit ana kekaisaran ing Indonesia sing tau ngadeg saka babagan 1293 kanggo 1500m. Iki Kratoning ngrambah sawijining pucuk sak mrentah saka Hayamwuruk, ngatur saka 1350 hingga1389.

Majapahit Kakaisaran dianggep minangka salah siji saka kekaisaran paling gedhé ing sajarah Indonesia. Dheweke daya dumunung ing Jawa, Sumatra, Semenanjung Malaya, Borneo, Indonesia ing sisih wétan.

Ing karajan Majapahit ana temtunipun tinggalané budaya ing wangun candhi. Can-candi Majapahit apik kualitase, secara geometris kanthi nggunakake tlutoh wit-witan(tumbuhan) kang mrambat lan gula abang minangka dadi alat nggomngeletne . Conto candhi Majapahit isih bisa ketemu dina iku gapura Candhi Tikus lan Ratu Bajang ing Trowulan

Nanging ing makalah iki aku mung ngrembug babagan Candi Gayatri. Aku milih candhi Gayatri minangka dadi bahan materi ing nggawe makalahku amarga:

1.     Candhi Gayatri ing Kratoning Majapahit bercorak Hindu-Buddha.

2.     Candhi Gayatri lokasi gampang tekan amarga iku cedhak ing ngendi aku manggon.

B. RUMUSANE MASALAH

1.     ngendi lokasi Gayatri candhi?

2.     Carane gayatri sajarah candhi?

3.     Carane kawontenan Gayatri candhi?

Karo panyiapan saka makalah iki, penulis nduweni tujuan pokok kanggo ngrambah yaiku:

1.     Kanggo ngerti sejarah saka ing Padaleman Suci Gayatri

2.     Kanggo nemtokake tujuan Gayatri candhi didirakannya

3.     Kanggo luwih dikenal komunitas Gayatri candhi

BAB II

DISKUSI

A.Lokasi Candi Gayatri

Candhi Gayatri utawa uga dikenal minangka candhi dumunung ing ing dusun Boyolangu Dadapan, Desa Boyolangu Tulungagung JawaTimur. Candhi Gayatri utawa uga dikenal minangka candhi dumunung ing ing dusun Boyolangu Dadapan, ditemokake ing tahun 1914 dening masyarakat desa ing sekitar kono . Bangunan candhi gayatri iki wiwitané kakubur wonten ing lemah, banjur di duduk wargaPranyata ing njerone ana bangunan candhi lan patung-patung kuno isih kakubur.

Gayatri sing nduweni gelar dadi candhi miturut sejarawan saka BP. Trowulan a petikan sejarah candhi saka Majapahit. Di bangun nalika jaman Prabu Hayam Wuruk karo ngagem jeneng Prajnyaparamitapuri , punika minangka wujud pakurmatan lan sing ngemu makam Putri Gayatri sing nduweni gelar Rajapatni garwa kang nomer papat garwa Prabu Kertarajasa Jaya Wardana (RadenWijaya). Informasi babagan candhi Gayatri sing nduweni gelar dadi candhi Buddha iki dijupuk saka Negara Kitap Kertagama, kang disutake ana candhi Buddha ing wilayah Boyolangu Tulungagung ing taun 1369-1380 Masehi.

B.Kondisi cadi Gayatri

Pertengahan Oktober kepungkur aku ngunjungi CandiGayatri, wilayah katon saka ing candi kang cukup asri. Nganggo taman Bebunga Taman watara ing bangunan candi, ing bangunan iki ana pecahan patung Buddha wadon lan sawetara umpak gedhe. Kondisi reca sampun risak, nanging isih katon apik. Sirah lan anggota tangan patung ilang amarga pengrusakan . Aku ngewawancarai Pekuncen katon cukup telaten reresik lan ngramut wilayah CandiGayatri .

Pangarep-arep kanggo mangsa ngarep ora , amarga kita minangka dadi wong enom perlu kanggo njaga warisan bersajarah. Ora weruh iku ora mung minangka watu tanpa makna nanging kebak makna lan sajarah.

Ora-orane saka cadi Gayatri nglacak mundur kanthi urutan wektu kang tebih . Jaman ndipek ana tau pusat Buddha ing Boyolangu tulungagung, lan ana uga peradaban sing wis dikembangaké lan isih kakubur ing wilayah Boyolangu. Amarga sawetara informan kang tak temui kerep nemoni nalika ngeduk padha ketemu wangunan sak jenis candi, nanging saweg dipunadani iki ditokne wae amarga apparatus nanggepi aparat kurang gelem ngrungokake nalika diwenehi laporan.

Lan ing wilayah tulungagung isih akeh sak jenis candi ana sawetara seri liyane. Nanging sayangé kurang ana panaliten arkeologi kang lengkap kanggo nemokke artefak-artefak kuwi.

C. Sajarah cadi Gayatri

Candi Gayatri miturut sejarawan saka BP.Trowulan sawijining petikan sejarah candhi saka Kerajan Majapait. Dibangun nalika jaman Prabu Hayam Wuruk karo ngagem jeneng Prajnyaparamitapuri , punika minangka wujud pakurmatan lan sing ngemu makam Putri Gayatri nduweni gelar Rajapatni garwa kang nomer papat garwa Prabu Kertarajasa Jaya Wardana (RadenWijaya). Informasi babagan candhi gayatri dadi Buddha diduweni saka Kitap Negarakertagama, kang disutake ana kuil Buddha ing wilayah Boyolangu Tulungagung tulungagung Boyolangu ing tahun 1369-1380 Masehi.

Candhi gayatri candhi Buddha, déné kerajaan Majapahit kanthi sikap dominasi agama Hindu . Amarga sawise pati saka Raden Wijaya Putri Gayatri ngabdine uripe minangka dadi Biksuni nganti pati. Sahingga, ing Komplek caandi gayatri ditemokake candi Buddha kanthi sikap reca yaiku sikap Dharmacakra enom (piwulang). Sayange, nalika patung candi Buddha jroning kahanane rusak karo sawijining kepala terpenggal. Saiki liyane patung ditemokaké ing wilayah candi gayatri wis disimpen lan amanake ing museum daerah tulungagung.

Candhi gayatri merupake kompleks percandiang kang kasusun saka telung wangunan perwira. Saben-saben wangunan madhep kulon. Bangunan pisanan kasebut induk perwara bangunan, amarga luwih gedhe tinimbang liyane loro bangunan. Bangunan dumunung ing tengah bangunan liyane.

Wangunan induk perwara kasusun saka rong teras berundak kang ana mung sikil saka wangunan.

Bangunan kothak kanthi sikap dawa lan jembaré 11, 40 Meter. Liyane saka dhuwur candhi gayatri 2,30 meter.

Wangun saka wilayah nggambaraké pawujudan Wairocana Dhyani candi Buddha, kaya kang lungguh ing Singgahsana hiasan kembang terate .Sikap anggota tangan reca Dharmacakra enom lan sacoro apik mawi tahta kanthi gaya Majapahit.Kaloro bangunan perwara wis rusak, ing kidul bangunan utama. Namung ana wangunan sikel waei. Katelu bangunan perwara,, kang dumunung ing sisih lor saka bangunan utama ambruk kawontenane, karo wangun kothak kanthi sikap dawa lan jembaré 5,80 meter.
Adhedhasar saking novel Gajah Madakarya Langit Krishna Hariadi . Bilih candhi gayatri punika makam putri Gayatri. Ibu saka Dyah Gitarja (Tribuwana Tungga Dewi, raja katelu saka Majapahit) lan Dyah Wiyat (dewi Maharajasa raja, ngatur ing Kediri).

BAB III

PANUTUP

A.    Kasimpulan

Candhi Gayatri sawijining candi ing Kratoning Majapahit dibangun nalika jaman Prabu Hayam Wuruk kanthi ngagem jeneng Prajnyaparamitapuri , punika minangka wujud pakurmatan lan pesarehan Putri Gayatri kang nduweni gelar Rajapatni garwa kang nomer papat garwa Prabu Kertarajasa Jaya Wardana (Raden Wijaya), kang dumunung ing Dukuh Dadapan, Desa Boyolangu, Tulungagung, Jawa Timur . Candhi iki ndipek nduweni fungsi minangka dadi tempat penyimpenan awu jenasah Gayatri lan uga dadi panggon ibadah agama Budha.

Candhi gayatri merupake kompleks percandiang kang kasusun saka telung wangunan perwira. Saben-saben wangunan madhep kulon. Bangunan pisanan kasebut induk perwara bangunan, amarga luwih gedhe tinimbang liyane loro bangunan. Bangunan dumunung ing tengah bangunan liyane. Wangun saka wilayah nggambaraké pawujudan Wairocana Dhyani candi Buddha, kaya kang lungguh ing Singgahsana hiasan kembang terate .Sikap anggota tangan reca Dharmacakra enom lan sacoro apik mawi tahta kanthi gaya Majapahit.

B.     Saran

Seharuse Pemerintah kabupaten TUlungagung luweh merhatekne lan nglindungi panggonan-panggonan kang nduweni sejarah, supaya pengawetan saka pecahan sejarah ingkang wonten ing bisa terjaga, lan ora di rusak dening kabeh pihak ingkang boten tanggung jawab, lan kita minangka dadi wong enom kudu bisa kanggo njaga warisan , ora weruh iku ora mung minangka watu tanpa teges, supaya pecahan-pecahan sejarah bisa dirasake dening generasi sabanjuré lan bisa dikenali dening masyarakat luwih akeh, Minangka iku masyarakat lokal lan nasional lan malah internasional uga.

DAFTAR PUSTAKA

Observasi Langsung

www.wikipedia.com/candigayatri

www.tulungagung.go.id/pariwisata/candigayatri